Wykład 11

   
PAWEŁ ŚPIEWAK
Zniszczona przestrzeń polskiej rozmowy
25 października 2012

 
Debata publiczna w Polsce budowana jest na agresywnej retoryce, koncentracji na własnych interesach oraz permanentnym braku autorefleksji partnerów dyskusji. Zniszczenie przestrzeni polskiej rozmowy Śpiewak obrazuje na przykładzie dwóch najbardziej wyrazistych partii polskiej scenie politycznej – Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości. Ci dwaj gracze dominują przestrzeń, wykluczając możliwość zaistnienia nowego politycznego głosu w dyskusji. Podział sfery politycznej ma bardzo głęboki psychologiczny i duchowy wymiar, który przypomina w swoim historycznym wyrazie nie tylko ideowy, ale też bardzo spersonalizowany konflikt okresu międzywojennego między piłsudczykami i endekami. Śpiewak zauważa kontrast polegający na tym, że im elektorat jest słabszy edukacyjnie, dochodowo i oddzielony od centrów medialnych – tym większą wagę przywiązuje do kwestii ideowych (przykład PiS). Natomiast PO jest ewidentnie partią wielkomiejską, partią ludzi lepiej wykształconych i też lepiej zarabiających.

Paweł Śpiewak jest socjologiem i historykiem idei. Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, kieruje Zakładem Historii Myśli Społecznej w Instytucie Socjologii UW. Od października 2011 roku dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. Zajmuje się teorią demokracji, historią myśli politycznej, filozofią społeczną oraz przemianami w Europie Środkowo-Wschodniej. Badacz i popularyzator myśli konserwatywno-liberalnej. Autor prac takich jak Obietnice demokracji (2004), Pamięć po komunizmie (2005), Żydokomuna (2012) i Pięć ksiąg Tory (2012).