Gajda, Krzysztof (2013):Jacek Kaczmarski w świecie tekstów.
Nowe wyd. (popr. i poszerz.).
Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Jacek Kaczmarski już na początku artystycznej drogi znalazł podatny grunt dla swych ideowych wyborów w politycznym fermencie przełomu lat 70. i 80. Jako autor Murów czy Obławy już w bardzo młodym wieku został obwołany bardem opozycji. Fakt, że wprowadzenie stanu wojennego w 1981 roku zastało go za granicą, przyczynił się do podjęcia decyzji o pozostaniu na emigracji. Powstałe wówczas utwory, zdecydowanie przewyższające poziomem artystycznym dokonania innych twórców czasu stanu wojennego, rozpowszechniane w kraju w formie drugoobiegowych wydawnictw, utrwaliły mit poety jako barda pokolenia.
Piosenki Jacka Kaczmarskiego stanowią znakomite połączenie słów i muzyki. Pozwalają w nowym świetle ukazać dawne teksty literackie, dzieła malarskie, czy wydarzenia z historii Polski i Europy. Krzysztof Gajda interpretuje i opisuje ten dorobek na wiele sposobów, pokazując rozmaite drogi docierania do sensów. To lektura obowiązkowa dla wszystkich, których bliska jest piosenka literacka, poetycka, w której liczy się dobrze napisany tekst.
Zapraszamy w literacką podróż po twórczości Jacka Kaczmarskiego.
- nota wydawnicza: Wydawnictwo Poznańskie, 2013.
SPIS TREŚCI:
| Wstęp | s. 11 |
| I. W ŚWIECIE BARDÓW | |
| Bardowie – między Wschodem a Zachodem | s. 23 |
| Wysocki | s. 27 |
| Brassens | s. 34 |
| ... i Dylan | s. 39 |
| Uwierzcie wróżbitom | s. 46 |
| II. MÓW MI TO CO DZIEŃ: ONI GÓRĄ… | |
| Oni górą | s. 57 |
| Słuszny gniew | s. 62 |
| Ocal mnie od pogardy | s. 64 |
| III. W KRĘGU ARTYSTYCZNEJ MITOLOGII | |
| W okowach mitu | s. 68 |
| Powrót barda | s. 72 |
| Ucieczki barda | s. 74 |
| Pułapki polityki – sztuka i rzeczywistość | s. 78 |
| Za pracę, miecz albo trzos | s. 79 |
| Idę młody, genialny, ręce łańcuch mi skuł | s. 81 |
| Łotr – kto skrył się w Śmiełowie | s. 84 |
| Przed gębą nie ma ucieczki | s. 87 |
| IV. KANIBALIZM | |
| Kanapka z człowiekiem | s. 90 |
| Kanapka z artystą | s. 97 |
| V. OD DEMITOLOGIZACJI DO „BŁAGANIA O MIT” | |
| Metafizyczność w piosence | s. 102 |
| Demitologizacja raju | s. 103 |
| Człowiek, czyli diabeł i Bóg | s. 114 |
| Błaganie o mit | s. 118 |
| VI. INSPIRACJE MALARSKIE – PIOTR BRUEGEL STARSZY | |
| Syn malarzy | s. 126 |
| Piotr Bruegel Starszy | s. 127 |
| Przypowieść o ślepcach | s. 130 |
| Pejzaż z szubienicą | s. 133 |
| Wojna postu z karnawałem | s. 139 |
| Pejzaż zimowy | s. 144 |
| Przepowiednia Jana Chrzciciela | s. 150 |
| Upadek Ikara | s. 154 |
| Malarskość w sieci interakcyjnych powiązań | s. 157 |
| VII. MIĘDZY POEZJĄ ŚPIEWANĄ A PIOSENKĄ LITERACKĄ | |
| Poezja śpiewana: Norwid „tekściarzem” Niemena i Maleńczuka | s. 165 |
| Czyja ta „piosenka”? | s. 178 |
| Herbert „tekściarzem” Gintrowskiego | s. 179 |
| Piosenka literacka | s. 185 |
| Odnosimy się do Norwida | s. 186 |
| Zbigniewowi Herbertowi | s. 195 |
| VIII. SARMATIA CZYLI WEDŁUG GOMBROWICZA NARODU OBRAŻANIE | |
| Kosmopolak | s. 202 |
| Polski – antypolski | s. 204 |
| Forma | s. 208 |
| Ojczyzna | s. 212 |
| Demitologizacja | s. 214 |
| IX. JĘZYK POETYCKI PIOSENEK JACKA KACZMARSKIEGO | |
| Uwagi ogólne | s. 219 |
| Między tytułem a gatunkiem | s. 224 |
| Organizacja brzmieniowa | s. 237 |
| Komplikacje fonetyczne | s. 237 |
| Powtórzenia | s. 248 |
| Rymy | s. 263 |
| Graficzne kształtowanie tekstu | s. 271 |
| Ostatni dzwonek – wobec koniunktur | s. 277 |
| Warstwa semantyczna | s. 279 |
| X. PIOSENKI W TEATRZE, CZYLI GALERIA | |
| W teatrze | s. 283 |
| Konstelacja | s. 286 |
| Sceniczna koncepcja | s. 287 |
| Dialogowość | s. 290 |
| Głos z zaświatów | s. 291 |
| WYWIADY | |
| Spotkanie ze studentami UAM | s. 293 |
| Zaśpiewaj Mury, bo na to czekają | s. 322 |
| SUPLEMENT: Piosenki Jacka Kaczmarskiego – uporządkowanie według chronologii | s. 345 |
| Bibliografia | s. 381 |
| Nota bibliograficzna | s. 388 |
| Indeks | s. 389 |
Informacje dodatkowe:
Monika Ariadna Siedlecka: "Jacek Kaczmarski w świecie tekstów", Krzysztof Gajda, Poznań 2003 : [recenzja]. - Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 99/1, 267-274 [dostęp on-line w bazie bazHum].