SEMINARIA | rok 2014
NATALIA JARSKA, JAN OLASZEK, Kobiety w “Solidarności” 1980-1989 | 23 czerwca 2014
Komentarz: DOBROCHNA KAŁWA, MARCIN ZAREMBA
Badania nad “Solidarnością” z perspektywy historii kobiet i gender. Prelegenci odpowiadali m.in. na pytania: Jaki jest stan badań? Jak wyglądała i z czego wynikała struktura płci tego ruchu w latach 1980-1989? Jakie role pełniły kobiety?
Materiały do pobrania:
Kobiety w Solidarności.pdf
“Płeć buntu” | spis treści: Spis treści.pdf
DAVID OST, Solidarność i polityka antypolityki | 9 czerwca 2014
Dyskusja z profesorem Davidem Ostem (Hobart and William Smith Colleges), autorem jednej z najgłośniejszych książek o polskiej opozycji “Solidarity and the Politics of Anti-Politics” z 1990 roku, a której polskie tłumaczenie właśnie, po 24 latach (sic!) pojawiło się w księgarniach.
Materiały do pobrania:
David.Ost_Rozdzial_1.pdf
spis treści: Ost_Spis_tresci.pdf
JAN KUBIK, Solidarity’s Afterlife: Amidst Forgetting and Bickering | 5 czerwca 2014
Dlaczego idee jednego z największych ruchów społecznych w historii, nie są przywoływane w światowych debatach na równi z przykładami ruchu praw człowieka w Stanach Zjednoczonych czy ruchu przeciwko apartheidowi w RPA? Ani „Solidarność”, ani jej filozofia nie stały się paradygmatycznym przypadkiem analizowanym w literaturze na temat protestów. Profesor Jan Kubik (Rutgers University) tłumaczył to m.in. brakiem zgody w polskim społeczeństwie odnośnie tego jak pamiętać i upamiętniać Solidarność.
Materiały do pobrania:
Solidarity’s Afterlife: Amidst Forgetting and Bickering.pdf
MATEUSZ FAŁKOWSKI, Podziemny rynek wydawniczy jako forma prefiguratywnej polityki | 26 maja 2014
Komentarz: ADAM MIELCZAREK (UJ)
Analiza sposobów funkcjonowania ruchu wydawniczego w komunistycznej Polsce w latach 1976-1989. Autor biorąc pod uwagę skalę tej działalności oraz jej znaczenie dla opozycji, stwierdza, że ważnym wymiarem ruchu Solidarność był również sposób produkcji oraz kolportażu, a także uzasadniania tych działań. Mateusz Fałkowski twierdził, że wybór przez opozycję ramy interpretacyjnej “rynku wydawniczego” miał znaczenie dla dynamiki ruchu i poddawał pod dyskusję tezę o rynku wydawniczym jako rodzaju prefiguratywnej polityki.
Materiały do pobrania:
Podziemny rynek wydawniczy jako forma prefiguratywnej polityki.pdf
PADRAIC KENNEY, Więźniowie polityczni | 15 maja 2014
Gościem seminarium był prof. Padraic Kenney (Indiana University), z którym dyskutowano o roli i znaczeniu więźniów politycznych w PRL i w innych krajach.
JAN OLASZEK, Między uniwersytetem a fabryką. Sieć społeczna Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność” i środowiska „Woli” | 12 maja 2014
Komentarz: ANDRZEJ FRISZKE (ISP PAN)
W jaki sposób powstała „Wola”? Co łączyło ludzi ją tworzących, a co ich różniło? Jak wyglądała współpraca robotników z inteligentami i ludzi o różnych poglądach politycznych? W jaki sposób rekrutowano nowych uczestników? Kto i jak stawał się liderem? Jakie miejsce zajmowały MKK i Wola w ramach warszawskiego podziemia? Jan Olaszek zaprezentował tekst poświęcony MKK i „Woli”, w którym opisywał to środowisko warszawskiego podziemia w perspektywie sieci społecznych.
Materiały do pobrania:
Między uniwersytetem a fabryką. Sieć społeczna Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność” i środowiska „Woli”.pdf
DEBATA: Jak upamiętniać Solidarność? | 28 kwietnia 2014
Goście | MARCIN FRYBES, IRENEUSZ KRZEMIŃSKI, ADAM MIELCZAREK
Prowadzenie | MATEUSZ FAŁKOWSKI
Co z dziedzictwa opozycji chcielibyśmy upamiętnić? Jak zadośćuczynić wielości tradycji wewnątrz „Solidarności”? Po co chcemy upamiętniać te doświadczenia? Jakimi metodami należałoby to robić? Punktem wyjścia do dyskusji był projekt szlaku turystycznego „Śladami Solidarności” Marcina Frybesa i Marka Kunickiego-Goldfingera.
Materiały do pobrania:
Szlak Solidarności.pdf
MAREK WIERZBICKI, Analiza teoretyczna młodzieżowej opozycji politycznej | 7 kwietnia 2014
Komentarz: JERZY EISLER (IPN)
Opozycja polityczna wśród młodzieży w ostatniej dekadzie PRL: geneza i rozwój organizacyjny, struktura społeczna i organizacyjna, ideologia i program oraz formy i obszary działalności. Autor argumentuje, że było to pewne odrębne – względem całej opozycji politycznej– zjawisko społeczne i polityczne. Omawia cechy, które wyróżniały młodzieżową opozycję polityczną od opozycji „dorosłych”. Pokazując funkcje jakie spełniała działalność opozycyjna dla młodych, autor nawiązuje m.in. do dorobku nauk pedagogicznych i prac Aleksandra Kamińskiego.
Materiały do pobrania:
Analiza teoretyczna młodzieżowej opozycji politycznej.pdf
ROBERT BRIER, A Contested Icon of Human Rights: Poland’s Solidarity and the Transformation of International Politics | 24 marca 2014
Komentarze: MARCIN FRYBES oraz PATRYK PLESKOT
W latach osiemdziesiątych XX w. do Solidarności i języka praw człowieka odwoływali się zarówno amerykańscy neokonserwatyści, jak i lewicowy niemiecki ruch pokojowy. Robert Brier z Niemieckiego Instytutu Historycznego przedstawił tezy książki, nad którą pracuje. Analizuje w niej międzynarodową dyskusję nad prawami człowieka. Argumentuje, że polska Solidarność istotnie wpłynęła na kształt tej debaty i przemiany w polityce międzynarodowej.
Materiały do pobrania:
A Contested Icon of Human Rights: Poland’s Solidarity and the Transformation of International Politics.pdf
GRZEGORZ WOŁK, Liderzy regionalni “Solidarności”. Portret zbiorowości | 3 marca 2014
Komentarz: PIOTR OSĘKA (ISP PAN)
Solidarność przyjęła formułę związku zawodowego zorganizowanego w struktury regionalne. 3 marca 2014 Grzegorz Wołk (IPN) analizował kim była grupa przewodniczących zarządów regionów NSZZ Solidarność, w jaki sposób ukształtowała się ta część elit związkowych i jaka była społeczno-demograficzna charakterystyka tej grupy.
Materiały do pobrania:
Liderzy regionalni Solidarności. Komunikat z badań.pdf
ANNA MACHCEWICZ, Gry, gierki, podchody. Władze wobec strajków w Trójmieście w sierpniu 1980 |10 lutego 2014
Komentarz: ANDRZEJ FRISZKE (ISP PAN)
W oparciu o materiały z gdańskiego archiwum KW PZPR, AAN, IPN, waszyngtońskiego National Security Archive oraz relacje przedstawicieli dawnego obozu władzy autorka rekonstruuje proces dojrzewania do decyzji o podpisaniu Porozumienia Gdańskiego i równoległe przygotowania do „rozwiązania siłowego” będące stałym elementem toczącej się gry.
Materiały do pobrania:
Gierki, gry, podchody. Władze wobec strajków w Trójmieście w sierpniu 1980.pdf
PIOTR WCIŚLIK, O myśleniu politycznym aktywistów niezależnego ruchu wydawniczego w latach 80. | 27 stycznia 2014
Komentarz: PAWEŁ SOWIŃSKI (ISP PAN)
Czy i jak była możliwa demokracja w konspiracji? Co politycznie myśleli szeregowi uczestnicy II obiegu wydawniczego? Piotr Wciślik z CEU, Budapeszt przedstawił tekst na temat myślenia politycznego działaczy podziemia wydawniczego.
Materiały do pobrania:
Contours of Political Thought of the Independent Publishing Movement in Poland after Martial Law.pdf
PAWEŁ SOWIŃSKI, Biograficzne konsekwencje ruchu społecznego: przypadek braci Andrzeja i Janusza Górskich | 13 stycznia 2014
Komentarz: MATEUSZ FAŁKOWSKI (ISP PAN)
Historia braci Andrzeja i Janusza Górskich jako przyczynek do debaty na temat rekrutacji i odchodzenia z ruchu społecznego oraz relacji z policją polityczną na przykładzie braci Andrzeja i Janusza Górskich. Pierwszy był podziemnym drukarzem, współpracownikiem m.in. wydawnictwa Nowa, drugi – pomocnikiem Andrzeja oraz informatorem policji politycznej. Narracja poprowadzona była aż do czasów współczesnych i obejmowała m.in. emigrację obu braci.
Materiały do pobrania:
Biograficzne konsekwencje ruchu społecznego: przypadek braci Andrzeja i Janusza Górskich.pdf
Komentarz: DOBROCHNA KAŁWA, MARCIN ZAREMBA
Badania nad “Solidarnością” z perspektywy historii kobiet i gender. Prelegenci odpowiadali m.in. na pytania: Jaki jest stan badań? Jak wyglądała i z czego wynikała struktura płci tego ruchu w latach 1980-1989? Jakie role pełniły kobiety?
Materiały do pobrania:
Kobiety w Solidarności.pdf
“Płeć buntu” | spis treści: Spis treści.pdf
DAVID OST, Solidarność i polityka antypolityki | 9 czerwca 2014
Dyskusja z profesorem Davidem Ostem (Hobart and William Smith Colleges), autorem jednej z najgłośniejszych książek o polskiej opozycji “Solidarity and the Politics of Anti-Politics” z 1990 roku, a której polskie tłumaczenie właśnie, po 24 latach (sic!) pojawiło się w księgarniach.
Materiały do pobrania:
David.Ost_Rozdzial_1.pdf
spis treści: Ost_Spis_tresci.pdf
JAN KUBIK, Solidarity’s Afterlife: Amidst Forgetting and Bickering | 5 czerwca 2014
Dlaczego idee jednego z największych ruchów społecznych w historii, nie są przywoływane w światowych debatach na równi z przykładami ruchu praw człowieka w Stanach Zjednoczonych czy ruchu przeciwko apartheidowi w RPA? Ani „Solidarność”, ani jej filozofia nie stały się paradygmatycznym przypadkiem analizowanym w literaturze na temat protestów. Profesor Jan Kubik (Rutgers University) tłumaczył to m.in. brakiem zgody w polskim społeczeństwie odnośnie tego jak pamiętać i upamiętniać Solidarność.
Materiały do pobrania:
Solidarity’s Afterlife: Amidst Forgetting and Bickering.pdf
MATEUSZ FAŁKOWSKI, Podziemny rynek wydawniczy jako forma prefiguratywnej polityki | 26 maja 2014
Komentarz: ADAM MIELCZAREK (UJ)
Analiza sposobów funkcjonowania ruchu wydawniczego w komunistycznej Polsce w latach 1976-1989. Autor biorąc pod uwagę skalę tej działalności oraz jej znaczenie dla opozycji, stwierdza, że ważnym wymiarem ruchu Solidarność był również sposób produkcji oraz kolportażu, a także uzasadniania tych działań. Mateusz Fałkowski twierdził, że wybór przez opozycję ramy interpretacyjnej “rynku wydawniczego” miał znaczenie dla dynamiki ruchu i poddawał pod dyskusję tezę o rynku wydawniczym jako rodzaju prefiguratywnej polityki.
Materiały do pobrania:
Podziemny rynek wydawniczy jako forma prefiguratywnej polityki.pdf
PADRAIC KENNEY, Więźniowie polityczni | 15 maja 2014
Gościem seminarium był prof. Padraic Kenney (Indiana University), z którym dyskutowano o roli i znaczeniu więźniów politycznych w PRL i w innych krajach.
JAN OLASZEK, Między uniwersytetem a fabryką. Sieć społeczna Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność” i środowiska „Woli” | 12 maja 2014
Komentarz: ANDRZEJ FRISZKE (ISP PAN)
W jaki sposób powstała „Wola”? Co łączyło ludzi ją tworzących, a co ich różniło? Jak wyglądała współpraca robotników z inteligentami i ludzi o różnych poglądach politycznych? W jaki sposób rekrutowano nowych uczestników? Kto i jak stawał się liderem? Jakie miejsce zajmowały MKK i Wola w ramach warszawskiego podziemia? Jan Olaszek zaprezentował tekst poświęcony MKK i „Woli”, w którym opisywał to środowisko warszawskiego podziemia w perspektywie sieci społecznych.
Materiały do pobrania:
Między uniwersytetem a fabryką. Sieć społeczna Międzyzakładowego Komitetu Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność” i środowiska „Woli”.pdf
DEBATA: Jak upamiętniać Solidarność? | 28 kwietnia 2014
Goście | MARCIN FRYBES, IRENEUSZ KRZEMIŃSKI, ADAM MIELCZAREK
Prowadzenie | MATEUSZ FAŁKOWSKI
Co z dziedzictwa opozycji chcielibyśmy upamiętnić? Jak zadośćuczynić wielości tradycji wewnątrz „Solidarności”? Po co chcemy upamiętniać te doświadczenia? Jakimi metodami należałoby to robić? Punktem wyjścia do dyskusji był projekt szlaku turystycznego „Śladami Solidarności” Marcina Frybesa i Marka Kunickiego-Goldfingera.
Materiały do pobrania:
Szlak Solidarności.pdf
MAREK WIERZBICKI, Analiza teoretyczna młodzieżowej opozycji politycznej | 7 kwietnia 2014
Komentarz: JERZY EISLER (IPN)
Opozycja polityczna wśród młodzieży w ostatniej dekadzie PRL: geneza i rozwój organizacyjny, struktura społeczna i organizacyjna, ideologia i program oraz formy i obszary działalności. Autor argumentuje, że było to pewne odrębne – względem całej opozycji politycznej– zjawisko społeczne i polityczne. Omawia cechy, które wyróżniały młodzieżową opozycję polityczną od opozycji „dorosłych”. Pokazując funkcje jakie spełniała działalność opozycyjna dla młodych, autor nawiązuje m.in. do dorobku nauk pedagogicznych i prac Aleksandra Kamińskiego.
Materiały do pobrania:
Analiza teoretyczna młodzieżowej opozycji politycznej.pdf
ROBERT BRIER, A Contested Icon of Human Rights: Poland’s Solidarity and the Transformation of International Politics | 24 marca 2014
Komentarze: MARCIN FRYBES oraz PATRYK PLESKOT
W latach osiemdziesiątych XX w. do Solidarności i języka praw człowieka odwoływali się zarówno amerykańscy neokonserwatyści, jak i lewicowy niemiecki ruch pokojowy. Robert Brier z Niemieckiego Instytutu Historycznego przedstawił tezy książki, nad którą pracuje. Analizuje w niej międzynarodową dyskusję nad prawami człowieka. Argumentuje, że polska Solidarność istotnie wpłynęła na kształt tej debaty i przemiany w polityce międzynarodowej.
Materiały do pobrania:
A Contested Icon of Human Rights: Poland’s Solidarity and the Transformation of International Politics.pdf
GRZEGORZ WOŁK, Liderzy regionalni “Solidarności”. Portret zbiorowości | 3 marca 2014
Komentarz: PIOTR OSĘKA (ISP PAN)
Solidarność przyjęła formułę związku zawodowego zorganizowanego w struktury regionalne. 3 marca 2014 Grzegorz Wołk (IPN) analizował kim była grupa przewodniczących zarządów regionów NSZZ Solidarność, w jaki sposób ukształtowała się ta część elit związkowych i jaka była społeczno-demograficzna charakterystyka tej grupy.
Materiały do pobrania:
Liderzy regionalni Solidarności. Komunikat z badań.pdf
ANNA MACHCEWICZ, Gry, gierki, podchody. Władze wobec strajków w Trójmieście w sierpniu 1980 |10 lutego 2014
Komentarz: ANDRZEJ FRISZKE (ISP PAN)
W oparciu o materiały z gdańskiego archiwum KW PZPR, AAN, IPN, waszyngtońskiego National Security Archive oraz relacje przedstawicieli dawnego obozu władzy autorka rekonstruuje proces dojrzewania do decyzji o podpisaniu Porozumienia Gdańskiego i równoległe przygotowania do „rozwiązania siłowego” będące stałym elementem toczącej się gry.
Materiały do pobrania:
Gierki, gry, podchody. Władze wobec strajków w Trójmieście w sierpniu 1980.pdf
PIOTR WCIŚLIK, O myśleniu politycznym aktywistów niezależnego ruchu wydawniczego w latach 80. | 27 stycznia 2014
Komentarz: PAWEŁ SOWIŃSKI (ISP PAN)
Czy i jak była możliwa demokracja w konspiracji? Co politycznie myśleli szeregowi uczestnicy II obiegu wydawniczego? Piotr Wciślik z CEU, Budapeszt przedstawił tekst na temat myślenia politycznego działaczy podziemia wydawniczego.
Materiały do pobrania:
Contours of Political Thought of the Independent Publishing Movement in Poland after Martial Law.pdf
PAWEŁ SOWIŃSKI, Biograficzne konsekwencje ruchu społecznego: przypadek braci Andrzeja i Janusza Górskich | 13 stycznia 2014
Komentarz: MATEUSZ FAŁKOWSKI (ISP PAN)
Historia braci Andrzeja i Janusza Górskich jako przyczynek do debaty na temat rekrutacji i odchodzenia z ruchu społecznego oraz relacji z policją polityczną na przykładzie braci Andrzeja i Janusza Górskich. Pierwszy był podziemnym drukarzem, współpracownikiem m.in. wydawnictwa Nowa, drugi – pomocnikiem Andrzeja oraz informatorem policji politycznej. Narracja poprowadzona była aż do czasów współczesnych i obejmowała m.in. emigrację obu braci.
Materiały do pobrania:
Biograficzne konsekwencje ruchu społecznego: przypadek braci Andrzeja i Janusza Górskich.pdf