SEMINARIA | rok 2013
PAWEŁ ZAŁĘSKI, Dlaczego Solidarność nie była społeczeństwem obywatelskim | 16 grudnia 2013
Komentarz: JAROSŁAW KUISZ (WPiA UW)
Polemika z dominującym odczytaniem programu Solidarności jako pewnej wizji społeczeństwa obywatelskiego. Na podstawie analizy prasy solidarnościowej oraz dokumentów NSZZ Solidarność autor argumentuje, że aktywiści ruchu społecznego rozwijali program “samorządnej Rzeczpospolitej”, nie znali natomiast i nie używali koncepcji społeczeństwa obywatelskiego.
Materiały do pobrania:
Self-governing Republic in the thought of the Solidarity movement in Poland: Why Solidarity was not a civil society.pdf
TOMASZ KOZŁOWSKI, Epidemia protestów. Mechanizmy rozprzestrzeniania się strajków w lipcu-sierpniu 1980 | 25 listopada 2013
Komentarz: MARCIN ZAREMBA (IH UW / ISP PAN)
Analiza mechanizmów inicjowania i rozprzestrzeniania się strajków przedstawiona na konkretnych przykładach. Opracowanie dotyczy skali strajków, mechanizmów rozprzestrzeniania się protestów w lipcu 1980 oraz czynników, które sprawiły, że fala sierpniowa zdecydowanie przewyższyła lipcową.
Materiały do pobrania:
Epidemia protestów. Mechanizmy rozprzestrzeniania się strajków w lipcu-sierpniu 1980.pdf
GERALD BEYER, Recovering Solidarity. Lessons from Poland’s Unfinished Revolution | 22 listopada 2013
Spotkanie z Geraldem Beyerem (Villanova University), autorem książki “Recovering Solidarity. Lessons from Poland’s Unfinished Revolution”.
ELŻBIETA MATYNIA, Ruchy społeczne i performatywna demokracja | 18 listopada 2013
O ruchach społecznych i performatywnej demokracji, Solidarności, Occupy Wall Street, stambulskim parku i arabskiej wiośnie opowiadała prof. Elżbieta Matynia (New School for Social Research, Nowy Jork).
GRZEGORZ EKIERT, Ruchy społeczne, protesty, demokratyzacja | 17 października 2013
Nowy rok akademicki 2013/2014 otwarto dyskusją z prof. Grzegorzem Ekiertem (Harvard University) o szerszym tle badań nad „Solidarnością”. Czy w ogóle warto wracać do analizy ruchów sprzed 1989? Jak porównywać protesty w różnych krajach? Jakie metody wykorzystywać? Jak mocniej włączyć badania nad „Solidarnością” i ruchami antykomunistycznymi w Europie Środkowo-Wschodniej w obecne dyskusje nad demokratyzacją i ruchami protestu czy w światowy kanon badań nad ruchami społecznymi?
MATEUSZ FAŁKOWSKI, Ruch społeczny na cmentarzu. “Dolinka Katyńska” jako arena symbolicznej mobilizacji | 10.06.2013
„Dolinka Katyńska” na cmentarzu powązkowskim w Warszawie była od późnych lat siedemdziesiątych areną szczególnego symbolicznego starcia. W kolejne rocznice i święta, m.in.: 13 kwietnia, 1 sierpnia, 17 września, 1 i 11 listopada pojawiały się i znikały (za sprawą funkcjonariuszy SB) kolejne krzyże oraz symbole i inskrypcje po które sięgali m.in. aktywiści ruchu Solidarność. Ten symboliczny i dosłowny pojedynek odbywał się niczym na teatralnej scenie bogatej w symbolikę, zaangażowanych aktorów oraz liczną publiczność. Mateusz Fałkowski zaproponował interpretację „Dolinki Katyńskiej” w języku teorii ruchów społecznych.
Materiały do pobrania:
Falkowski-10-06-13.pdf
AGNIESZKA KOLASA-NOWAK, Solidarność i transformacja systemowa w perspektywie socjologii historycznej | 20.05.2013
Komentarz: ARKADIUSZ PEISERT (Uniwersytet Gdański)
O użyteczności socjologii historycznej dla analizy polskich przemian. Poruszane przez autorkę wątki mogą dostarczyć pomysłów nie tylko do poszerzenia interpretacji zmiany ustrojowej, ale i do rozbudowania kontekstu w badaniach nad Solidarnością. Omówione zostały min. propozycje metodologiczne.
Materiały do pobrania:
Solidarność i transformacja systemowa w perspektywie socjologii historycznej.pdf
MICHAŁ ŁUCZEWSKI, MICHAŁ SOKULSKI, Integralna teoria Solidarności, Trzy patriotyzmy po trzech dekadach | 06.05.2013
Komentarz: DARIUSZ GAWIN (IFIS PAN) oraz ANDRZEJ WALICKI
Krytyczna analiza koncepcji Solidarności zawartej w „Trzy patriotyzmy. Trzy tradycje polskiego patriotyzmu i ich znaczenie współczesne” Andrzeja Walickiego.
Materiały do pobrania:
Integralna teoria Solidarności. Trzy patriotyzmy po trzech dekadach.pdf
WŁODZIMIERZ BOLECKI, Solidarność i polska humanistyka. Przypadek Instytutu Badań Literackich PAN | 22.04.2013
Wzajemne relacje pomiędzy ruchem społecznym Solidarność a polską humanistyką na przykładzie IBL PAN. Solidarność, zarówno w okresie karnawału jak i po 13 grudnia 1981, miała swoje szczególne „nisze ekologiczne” – miejsca, organizacje i środowiska szczególnie ważne dla dynamiki całego ruchu. Jednym z takich miejsc był Instytut Badań Literackich PAN.
ŁUKASZ KAMIŃSKI, Jak dziś napisać syntezę Solidarności? | 18.03.2013
Komentarz: ANTONI DUDEK (Uniwersytet Jagielloński)
Dyskusja nad założeniami przygotowywanej syntezy historii Solidarności. Książka ma stać się pierwszym tomem wielotomowego wydawnictwa na temat dziejów związku, opublikowanego przez IPN w 2010 r. (t. 2-7).
Materiały do pobrania:
Kaminski-18-03-2013.pdf
ADAM MIELCZAREK, Wojna interpretacji. Lata osiemdziesiąte XX wieku i upadek komunizmu w świadomości potocznej Polaków | 04.03.2013
Komentarz: ANDRZEJ SZPOCIŃSKI (ISP PAN / Collegium Civitas)
Analiza obrazu Solidarności oraz upadku komunizmu w świadomości potocznej pokoleń Polaków, które przeżyły tamte czasy jako ludzie dorośli. Autor wyodrębnia kilka, wyraźnie różnych schematów interpretacyjnych stosowanych do opisu Solidarności i transformacji systemowej.
Materiały do pobrania:
Wojna interpretacji. Lata osiemdziesiąte XX wieku i upadek komunizmu w świadomości potocznej Polaków.pdf
SILKE PLATE, Polskie znaczki poczty podziemnej lat 1980-tych. Analiza funkcji i motywów | 21.01.2013
Komentarz: PAWEŁ SOWIŃSKI (ISP PAN)
Analiza ikonografii i funkcji komunikacyjnych znaczków podziemnej poczty Solidarności. Znaczki, wydawane w podziemiu w tysięcznych nakładach, nie pełniły tradycyjnej funkcji opłaty za usługę pocztową. Stworzone przez uczestników ruchu w konspiracyjnych warunkach przywoływały wydarzenia, postaci i symbole, które w oficjalnym dyskursie były wymazywane bądź fałszowane.
Materiały do pobrania:
Plate-21-01-2013.pdf
MARCIN ZAREMBA, Zimno, ciepło, gorąco. Nastroje Polaków od “zimy stulecia” do lata ’80 | 07.01.2013
Komentarz: ANTONI SUŁEK (Instytut Socjologii UW)
Analiza społecznych emocji schyłku lat siedemdziesiątych prowadzących do wybuchu Solidarności. Argumentuje że to m.in. mroźna, śnieżna zima 1978 i związane z nią utrudnienia okazały się katalizatorem buntu. Na podgrzanie nastrojów społecznych wpłynął wybór kardynała Karola Wojtyły na papieża i pielgrzymka do Polski w 1979 roku. „Zimno, ciepło, gorąco” – opisuje ewolucję nastrojów Polaków między rokiem 1978 a 1980.
Materiały do pobrania:
Zaremba-07-01-2013.pdf
Komentarz: JAROSŁAW KUISZ (WPiA UW)
Polemika z dominującym odczytaniem programu Solidarności jako pewnej wizji społeczeństwa obywatelskiego. Na podstawie analizy prasy solidarnościowej oraz dokumentów NSZZ Solidarność autor argumentuje, że aktywiści ruchu społecznego rozwijali program “samorządnej Rzeczpospolitej”, nie znali natomiast i nie używali koncepcji społeczeństwa obywatelskiego.
Materiały do pobrania:
Self-governing Republic in the thought of the Solidarity movement in Poland: Why Solidarity was not a civil society.pdf
TOMASZ KOZŁOWSKI, Epidemia protestów. Mechanizmy rozprzestrzeniania się strajków w lipcu-sierpniu 1980 | 25 listopada 2013
Komentarz: MARCIN ZAREMBA (IH UW / ISP PAN)
Analiza mechanizmów inicjowania i rozprzestrzeniania się strajków przedstawiona na konkretnych przykładach. Opracowanie dotyczy skali strajków, mechanizmów rozprzestrzeniania się protestów w lipcu 1980 oraz czynników, które sprawiły, że fala sierpniowa zdecydowanie przewyższyła lipcową.
Materiały do pobrania:
Epidemia protestów. Mechanizmy rozprzestrzeniania się strajków w lipcu-sierpniu 1980.pdf
GERALD BEYER, Recovering Solidarity. Lessons from Poland’s Unfinished Revolution | 22 listopada 2013
Spotkanie z Geraldem Beyerem (Villanova University), autorem książki “Recovering Solidarity. Lessons from Poland’s Unfinished Revolution”.
ELŻBIETA MATYNIA, Ruchy społeczne i performatywna demokracja | 18 listopada 2013
O ruchach społecznych i performatywnej demokracji, Solidarności, Occupy Wall Street, stambulskim parku i arabskiej wiośnie opowiadała prof. Elżbieta Matynia (New School for Social Research, Nowy Jork).
GRZEGORZ EKIERT, Ruchy społeczne, protesty, demokratyzacja | 17 października 2013
Nowy rok akademicki 2013/2014 otwarto dyskusją z prof. Grzegorzem Ekiertem (Harvard University) o szerszym tle badań nad „Solidarnością”. Czy w ogóle warto wracać do analizy ruchów sprzed 1989? Jak porównywać protesty w różnych krajach? Jakie metody wykorzystywać? Jak mocniej włączyć badania nad „Solidarnością” i ruchami antykomunistycznymi w Europie Środkowo-Wschodniej w obecne dyskusje nad demokratyzacją i ruchami protestu czy w światowy kanon badań nad ruchami społecznymi?
MATEUSZ FAŁKOWSKI, Ruch społeczny na cmentarzu. “Dolinka Katyńska” jako arena symbolicznej mobilizacji | 10.06.2013
„Dolinka Katyńska” na cmentarzu powązkowskim w Warszawie była od późnych lat siedemdziesiątych areną szczególnego symbolicznego starcia. W kolejne rocznice i święta, m.in.: 13 kwietnia, 1 sierpnia, 17 września, 1 i 11 listopada pojawiały się i znikały (za sprawą funkcjonariuszy SB) kolejne krzyże oraz symbole i inskrypcje po które sięgali m.in. aktywiści ruchu Solidarność. Ten symboliczny i dosłowny pojedynek odbywał się niczym na teatralnej scenie bogatej w symbolikę, zaangażowanych aktorów oraz liczną publiczność. Mateusz Fałkowski zaproponował interpretację „Dolinki Katyńskiej” w języku teorii ruchów społecznych.
Materiały do pobrania:
Falkowski-10-06-13.pdf
AGNIESZKA KOLASA-NOWAK, Solidarność i transformacja systemowa w perspektywie socjologii historycznej | 20.05.2013
Komentarz: ARKADIUSZ PEISERT (Uniwersytet Gdański)
O użyteczności socjologii historycznej dla analizy polskich przemian. Poruszane przez autorkę wątki mogą dostarczyć pomysłów nie tylko do poszerzenia interpretacji zmiany ustrojowej, ale i do rozbudowania kontekstu w badaniach nad Solidarnością. Omówione zostały min. propozycje metodologiczne.
Materiały do pobrania:
Solidarność i transformacja systemowa w perspektywie socjologii historycznej.pdf
MICHAŁ ŁUCZEWSKI, MICHAŁ SOKULSKI, Integralna teoria Solidarności, Trzy patriotyzmy po trzech dekadach | 06.05.2013
Komentarz: DARIUSZ GAWIN (IFIS PAN) oraz ANDRZEJ WALICKI
Krytyczna analiza koncepcji Solidarności zawartej w „Trzy patriotyzmy. Trzy tradycje polskiego patriotyzmu i ich znaczenie współczesne” Andrzeja Walickiego.
Materiały do pobrania:
Integralna teoria Solidarności. Trzy patriotyzmy po trzech dekadach.pdf
WŁODZIMIERZ BOLECKI, Solidarność i polska humanistyka. Przypadek Instytutu Badań Literackich PAN | 22.04.2013
Wzajemne relacje pomiędzy ruchem społecznym Solidarność a polską humanistyką na przykładzie IBL PAN. Solidarność, zarówno w okresie karnawału jak i po 13 grudnia 1981, miała swoje szczególne „nisze ekologiczne” – miejsca, organizacje i środowiska szczególnie ważne dla dynamiki całego ruchu. Jednym z takich miejsc był Instytut Badań Literackich PAN.
ŁUKASZ KAMIŃSKI, Jak dziś napisać syntezę Solidarności? | 18.03.2013
Komentarz: ANTONI DUDEK (Uniwersytet Jagielloński)
Dyskusja nad założeniami przygotowywanej syntezy historii Solidarności. Książka ma stać się pierwszym tomem wielotomowego wydawnictwa na temat dziejów związku, opublikowanego przez IPN w 2010 r. (t. 2-7).
Materiały do pobrania:
Kaminski-18-03-2013.pdf
ADAM MIELCZAREK, Wojna interpretacji. Lata osiemdziesiąte XX wieku i upadek komunizmu w świadomości potocznej Polaków | 04.03.2013
Komentarz: ANDRZEJ SZPOCIŃSKI (ISP PAN / Collegium Civitas)
Analiza obrazu Solidarności oraz upadku komunizmu w świadomości potocznej pokoleń Polaków, które przeżyły tamte czasy jako ludzie dorośli. Autor wyodrębnia kilka, wyraźnie różnych schematów interpretacyjnych stosowanych do opisu Solidarności i transformacji systemowej.
Materiały do pobrania:
Wojna interpretacji. Lata osiemdziesiąte XX wieku i upadek komunizmu w świadomości potocznej Polaków.pdf
SILKE PLATE, Polskie znaczki poczty podziemnej lat 1980-tych. Analiza funkcji i motywów | 21.01.2013
Komentarz: PAWEŁ SOWIŃSKI (ISP PAN)
Analiza ikonografii i funkcji komunikacyjnych znaczków podziemnej poczty Solidarności. Znaczki, wydawane w podziemiu w tysięcznych nakładach, nie pełniły tradycyjnej funkcji opłaty za usługę pocztową. Stworzone przez uczestników ruchu w konspiracyjnych warunkach przywoływały wydarzenia, postaci i symbole, które w oficjalnym dyskursie były wymazywane bądź fałszowane.
Materiały do pobrania:
Plate-21-01-2013.pdf
MARCIN ZAREMBA, Zimno, ciepło, gorąco. Nastroje Polaków od “zimy stulecia” do lata ’80 | 07.01.2013
Komentarz: ANTONI SUŁEK (Instytut Socjologii UW)
Analiza społecznych emocji schyłku lat siedemdziesiątych prowadzących do wybuchu Solidarności. Argumentuje że to m.in. mroźna, śnieżna zima 1978 i związane z nią utrudnienia okazały się katalizatorem buntu. Na podgrzanie nastrojów społecznych wpłynął wybór kardynała Karola Wojtyły na papieża i pielgrzymka do Polski w 1979 roku. „Zimno, ciepło, gorąco” – opisuje ewolucję nastrojów Polaków między rokiem 1978 a 1980.
Materiały do pobrania:
Zaremba-07-01-2013.pdf