SEMINARIA | rok 2012
SŁAWOMIR MAGALA, Walka klas w bezklasowej Polsce | 17.12.2012
„U źródeł Sierpnia 1980 leżał antagonizm klasowy, a w formalnie bezklasowym społeczeństwie mieliśmy do czynienia z walką klas” – twierdzi Sławomir Magala. Opisując społeczny konflikt w PRL odwołuje się m.in. do badań nad folwarkiem pańszczyźnianym i przekonuje, że kategorie „klasy”, „pokolenia” i „konfliktu” ułatwiają nam zrozumienie wydarzeń roku 1980. Magala, profesor zarządzania na Uniwersytecie Erazma w Rotterdamie, jest autorem książki „Walka klas w bezklasowej Polsce” wydanej pierwotnie po angielsku w Stanach Zjednoczonych (1982) przetłumaczonej na język polski i wydanej nakładem ECS w 2012 roku.
Materiały do pobrania:
Magala-17-12-2012.pdf
MARCIN FRYBES, Świat a Rewolucja Solidarności 1980-81 | 03.12.2012
Komentarz: GEORGES MINK (Université de Paris X, Nanterre / College of Europe)
O stosunku świata zachodniego do Solidarności. Od wielkiego zainteresowania, nadziei i entuzjazm na całym świecie, które towarzyszyło jej powstaniu, po masowe wyrazy poparcia z całego świata po wprowadzeniu stanu wojennego i zepchnięciu NSZZ Solidarność do podziemia. W miejsce kilku tysięcy internowanych przywódców ujawniło się na świecie co najmniej tyle samo przyjaciół Solidarności – działaczy związkowych, dziennikarzy, wykładowców, studentów, polskich emigrantów, w tym opozycjonistów, których stan wojenny zaskoczył za granicą. Podejmowane przez nich działania stanowią integralną część historii ruchu.
Materiały do pobrania:
Frybes-Zachodnie-spoleczenstwa-03.12.12.pdf
ANDRZEJ FRISZKE, Rewolucja Solidarności 1980-81 | 05.11.2012
Komentarz: ANDRZEJ PACZKOWSKI (ISP PAN)
Prof. Andrzej Friszke poddał pod dyskusję tezy przygotowywanej książki „Rewolucja Solidarności 1980-81”. Odwołując się do w dużej mierze niepublikowanych materiałów archiwalnych autor opisuje dwie strony konfliktu lat 1980-81, argumentuje, że była to swego rodzaju wojna z Moskwą prowadzona środkami pokojowymi, zmierzająca do wybicia się na niepodległość w ten sposób, by uniemożliwić ZSRR zduszenie tych aspiracji. Ta walka w realiach sytuacji 1981 roku zakończyła się przegraną, ale w jej trakcie stworzono całą nową strukturę postrzegania systemu i zależności Polski od ZSRR, co uniemożliwiło już powrót do wiary w grę pozorów, która była niezbędna dla sprawnego funkcjonowania systemu.
Materiały do pobrania:
Friszke-RewolucjaSolidarnosci-05112012.pdf
KRZYSZTOF MAZUR, Nieprzystawalność Solidarności. Jak odrzuciliśmy projekt polityczny ruchu społecznego | 22.10.2012
Komentarz: ADAM MIELCZAREK
Projekt polityczny Solidarności jako bardzo niewygodne dziedzictwo. Solidarność to połączenie uniwersalnych wartości stanowiących fundament wspólnoty, aideologicznego pragmatyzmu politycznego w działaniu oraz eklektyczności myślenia w projektowaniu konkretnych rozwiązań, więc chcąc przybliżyć się do jego zrozumienia musimy dokonać rewizji wielu naszych przyzwyczajeń intelektualnych.
Materiały do pobrania:
Nieprzystawalność Solidarności. Jak odrzuciliśmy projekt polityczny ruchu społecznego.pdf
JERZY DRYGALSKI, JACEK KWAŚNIEWSKI, Solidarność i komunistyczna władza. Dynamika konfliktu 1980-81 | 8.10.2012
Komentarz: MARCIN ZAREMBA (ISP PAN, IH UW)
Prezentacja narzędzi i ram koncepcyjnych do analizy dynamiki konfliktów w okresie kilkunastu miesięcy od powstania Solidarności do 13 grudnia 1981. Propozycja przyjęcia wyjaśnienia rosnącego natężenia konfliktu jako konsekwencji stopniowego odblokowywania swobodnej artykulacji interesów.
Materiały do pobrania:
Drygalski-Kwasniewski-08102012.pdf
SPOTKANIE, Elity przywódcze i przywództwo w ruchu Solidarność | 18.06.2012
Stosunkowo dużo pisano dotąd o Lechu Wałęsie, „Gwiazdozbiorze”, „Ekspertach”, „Korowcach”, Komisji Krajowej, TKK, czy Komitecie Obywatelskim oraz pojawiają się pierwsze próby zbiorczego opisu elit przywódczych związku, to brakuje jednak namysłu nad rolą przywództwa i liderów w kształtowaniu ruchu. Punktem wyjścia do dyskusji był tekst Aldona Morrisa i Suzanne Staggenborg (2004). Leadership in Social Movements, w: Snow/Soule/Kriesi (ed.) The Blackwell Companion to Social Movements, ss. 171-196.
MATEUSZ FAŁKOWSKI, Mobilizowanie zasobów w represyjnym otoczeniu. Przykład II obiegu wydawniczego w Polsce | 14.05.2012
Zasoby wykorzystywane przez aktywistów jako przyczynek do analizy ruchu społecznego Solidarność. W jaki sposób charakter i dostępność zasobów wpływał na sposób funkcjonowania i wyniki ruchu? Autor proponuje klasyfikację zasobów w celu pokazania sposobów w jaki organizatorzy podziemnych przedsięwzięć wydawniczych mobilizowali zasoby ludzkie, organizacyjne, materialne, moralne i kulturowe.
Materiały do pobrania:
Falkowski – tezy 14 maja 2012.pdf
MARCIN KULA, Ku jakiej syntezie historii Solidarności? | 11.04.2012
Prof. Marcin Kula powrócił do swojego tekstu sprzed 12 lat “Ku jakiej syntezie historii Solidarności?”. Dyskusja dotyczyła pytań i problemów badawczych tam postawionych. Na ile postulaty autora sprzed lat zachowały swą aktualność? Jaką syntezę Solidarności chętnie byśmy przeczytali?
Materiały do pobrania:
Kula – Ku jakiej syntezie Solidarnosci.pdf
PAWEŁ SOWIŃSKI, Wydawniczy underground lat 80. i kultura czytelnicza PRL. Czy i jak książki mogły szkodzić władzy? | 19.03.2012
Autor stawia w odniesieniu do dekady lat osiemdziesiątych pytanie, czy, jak chciał Kapuściński, słowo pisane może budzić opinię publiczną i być postrachem dyktatorów? Czy też, jak mawiał Lem, nikt niczego nie czyta, jeśli czyta – nie rozumie, a jeśli nawet rozumie, to i tak niczego nie pamięta?
Materiały do pobrania:
Sowinski-tekst-19.03.pdf
JAROSŁAW KUISZ, Gry prawem. Dysydenci wobec prawa PRL w drugiej połowie lat 70-tych | 20.02.2012
W jaki sposób dysydenci kreatywnie grali prawem odwołując się do międzynarodowych traktatów praw człowieka i w ten sposób przeciwstawiali się komunistycznym władzom? Na przykładzie Polski lat siedemdziesiątych Kuisz próbuje dokładniej wyjaśnić mechanizm, tego co w literaturze zwykło się określać „Helsinki effect”. Analizuje specyficzną kulturę prawną Europy Środkowej i prawo jako miejsce politycznego starcia.
ADAM MIELCZAREK, Ruch Solidarności w świetle teorii ruchów społecznych | 9.01.2012
Propozycja, by do opisu polskiej opozycji antykomunistycznej lat 70-tych i 80-tych stosować kategorie zaczerpnięte ze współczesnych teorii ruchów społecznych. Idąc tym tropem opozycję demokratyczną, Solidarność i podziemie lat 80-tych opisać można jako elementy tego samego ruchu, który w różnych momentach swojego rozwoju, działał w oparciu o różne dynamiki. Do opisu zmiennej dynamiki ruchu stosować należy podejścia, które w teorii ruchów społecznych często traktowane były jako konkurencyjne.
Materiały do pobrania:
Mielczarek-tekst-9.01.pdf
„U źródeł Sierpnia 1980 leżał antagonizm klasowy, a w formalnie bezklasowym społeczeństwie mieliśmy do czynienia z walką klas” – twierdzi Sławomir Magala. Opisując społeczny konflikt w PRL odwołuje się m.in. do badań nad folwarkiem pańszczyźnianym i przekonuje, że kategorie „klasy”, „pokolenia” i „konfliktu” ułatwiają nam zrozumienie wydarzeń roku 1980. Magala, profesor zarządzania na Uniwersytecie Erazma w Rotterdamie, jest autorem książki „Walka klas w bezklasowej Polsce” wydanej pierwotnie po angielsku w Stanach Zjednoczonych (1982) przetłumaczonej na język polski i wydanej nakładem ECS w 2012 roku.
Materiały do pobrania:
Magala-17-12-2012.pdf
MARCIN FRYBES, Świat a Rewolucja Solidarności 1980-81 | 03.12.2012
Komentarz: GEORGES MINK (Université de Paris X, Nanterre / College of Europe)
O stosunku świata zachodniego do Solidarności. Od wielkiego zainteresowania, nadziei i entuzjazm na całym świecie, które towarzyszyło jej powstaniu, po masowe wyrazy poparcia z całego świata po wprowadzeniu stanu wojennego i zepchnięciu NSZZ Solidarność do podziemia. W miejsce kilku tysięcy internowanych przywódców ujawniło się na świecie co najmniej tyle samo przyjaciół Solidarności – działaczy związkowych, dziennikarzy, wykładowców, studentów, polskich emigrantów, w tym opozycjonistów, których stan wojenny zaskoczył za granicą. Podejmowane przez nich działania stanowią integralną część historii ruchu.
Materiały do pobrania:
Frybes-Zachodnie-spoleczenstwa-03.12.12.pdf
ANDRZEJ FRISZKE, Rewolucja Solidarności 1980-81 | 05.11.2012
Komentarz: ANDRZEJ PACZKOWSKI (ISP PAN)
Prof. Andrzej Friszke poddał pod dyskusję tezy przygotowywanej książki „Rewolucja Solidarności 1980-81”. Odwołując się do w dużej mierze niepublikowanych materiałów archiwalnych autor opisuje dwie strony konfliktu lat 1980-81, argumentuje, że była to swego rodzaju wojna z Moskwą prowadzona środkami pokojowymi, zmierzająca do wybicia się na niepodległość w ten sposób, by uniemożliwić ZSRR zduszenie tych aspiracji. Ta walka w realiach sytuacji 1981 roku zakończyła się przegraną, ale w jej trakcie stworzono całą nową strukturę postrzegania systemu i zależności Polski od ZSRR, co uniemożliwiło już powrót do wiary w grę pozorów, która była niezbędna dla sprawnego funkcjonowania systemu.
Materiały do pobrania:
Friszke-RewolucjaSolidarnosci-05112012.pdf
KRZYSZTOF MAZUR, Nieprzystawalność Solidarności. Jak odrzuciliśmy projekt polityczny ruchu społecznego | 22.10.2012
Komentarz: ADAM MIELCZAREK
Projekt polityczny Solidarności jako bardzo niewygodne dziedzictwo. Solidarność to połączenie uniwersalnych wartości stanowiących fundament wspólnoty, aideologicznego pragmatyzmu politycznego w działaniu oraz eklektyczności myślenia w projektowaniu konkretnych rozwiązań, więc chcąc przybliżyć się do jego zrozumienia musimy dokonać rewizji wielu naszych przyzwyczajeń intelektualnych.
Materiały do pobrania:
Nieprzystawalność Solidarności. Jak odrzuciliśmy projekt polityczny ruchu społecznego.pdf
JERZY DRYGALSKI, JACEK KWAŚNIEWSKI, Solidarność i komunistyczna władza. Dynamika konfliktu 1980-81 | 8.10.2012
Komentarz: MARCIN ZAREMBA (ISP PAN, IH UW)
Prezentacja narzędzi i ram koncepcyjnych do analizy dynamiki konfliktów w okresie kilkunastu miesięcy od powstania Solidarności do 13 grudnia 1981. Propozycja przyjęcia wyjaśnienia rosnącego natężenia konfliktu jako konsekwencji stopniowego odblokowywania swobodnej artykulacji interesów.
Materiały do pobrania:
Drygalski-Kwasniewski-08102012.pdf
SPOTKANIE, Elity przywódcze i przywództwo w ruchu Solidarność | 18.06.2012
Stosunkowo dużo pisano dotąd o Lechu Wałęsie, „Gwiazdozbiorze”, „Ekspertach”, „Korowcach”, Komisji Krajowej, TKK, czy Komitecie Obywatelskim oraz pojawiają się pierwsze próby zbiorczego opisu elit przywódczych związku, to brakuje jednak namysłu nad rolą przywództwa i liderów w kształtowaniu ruchu. Punktem wyjścia do dyskusji był tekst Aldona Morrisa i Suzanne Staggenborg (2004). Leadership in Social Movements, w: Snow/Soule/Kriesi (ed.) The Blackwell Companion to Social Movements, ss. 171-196.
MATEUSZ FAŁKOWSKI, Mobilizowanie zasobów w represyjnym otoczeniu. Przykład II obiegu wydawniczego w Polsce | 14.05.2012
Zasoby wykorzystywane przez aktywistów jako przyczynek do analizy ruchu społecznego Solidarność. W jaki sposób charakter i dostępność zasobów wpływał na sposób funkcjonowania i wyniki ruchu? Autor proponuje klasyfikację zasobów w celu pokazania sposobów w jaki organizatorzy podziemnych przedsięwzięć wydawniczych mobilizowali zasoby ludzkie, organizacyjne, materialne, moralne i kulturowe.
Materiały do pobrania:
Falkowski – tezy 14 maja 2012.pdf
MARCIN KULA, Ku jakiej syntezie historii Solidarności? | 11.04.2012
Prof. Marcin Kula powrócił do swojego tekstu sprzed 12 lat “Ku jakiej syntezie historii Solidarności?”. Dyskusja dotyczyła pytań i problemów badawczych tam postawionych. Na ile postulaty autora sprzed lat zachowały swą aktualność? Jaką syntezę Solidarności chętnie byśmy przeczytali?
Materiały do pobrania:
Kula – Ku jakiej syntezie Solidarnosci.pdf
PAWEŁ SOWIŃSKI, Wydawniczy underground lat 80. i kultura czytelnicza PRL. Czy i jak książki mogły szkodzić władzy? | 19.03.2012
Autor stawia w odniesieniu do dekady lat osiemdziesiątych pytanie, czy, jak chciał Kapuściński, słowo pisane może budzić opinię publiczną i być postrachem dyktatorów? Czy też, jak mawiał Lem, nikt niczego nie czyta, jeśli czyta – nie rozumie, a jeśli nawet rozumie, to i tak niczego nie pamięta?
Materiały do pobrania:
Sowinski-tekst-19.03.pdf
JAROSŁAW KUISZ, Gry prawem. Dysydenci wobec prawa PRL w drugiej połowie lat 70-tych | 20.02.2012
W jaki sposób dysydenci kreatywnie grali prawem odwołując się do międzynarodowych traktatów praw człowieka i w ten sposób przeciwstawiali się komunistycznym władzom? Na przykładzie Polski lat siedemdziesiątych Kuisz próbuje dokładniej wyjaśnić mechanizm, tego co w literaturze zwykło się określać „Helsinki effect”. Analizuje specyficzną kulturę prawną Europy Środkowej i prawo jako miejsce politycznego starcia.
ADAM MIELCZAREK, Ruch Solidarności w świetle teorii ruchów społecznych | 9.01.2012
Propozycja, by do opisu polskiej opozycji antykomunistycznej lat 70-tych i 80-tych stosować kategorie zaczerpnięte ze współczesnych teorii ruchów społecznych. Idąc tym tropem opozycję demokratyczną, Solidarność i podziemie lat 80-tych opisać można jako elementy tego samego ruchu, który w różnych momentach swojego rozwoju, działał w oparciu o różne dynamiki. Do opisu zmiennej dynamiki ruchu stosować należy podejścia, które w teorii ruchów społecznych często traktowane były jako konkurencyjne.
Materiały do pobrania:
Mielczarek-tekst-9.01.pdf