DEBATA. SOLIDARNOŚĆ A NOWA KULTURA POLITYCZNA

Ruch społeczny Solidarność przewrócił autorytarny porządek w Europie Środkowo-Wschodniej, otwierając nowe perspektywy dla europejskiej kultury politycznej. 25 lat po upadku komunizmu zastanawialiśmy nad tym, na ile świat, w którym dziś żyjemy, jest wciąż wynikiem zdobyczy przełomowych lat 1980–1989?

Do debaty zasiedli badacze zmian, jakie zachodzą we współczesnych społeczeństwach: Shana Penn – amerykańska publicystka, wykładowczyni, feministka, autorka m.in. książek „Podziemie kobiet” (2003) i „Sekret Solidarności” (2014), Ivan Krastev – bułgarski politolog, filozof polityki, analityk, publicysta, szef Centrum Strategii Liberalnych w Sofii, Ireneusz Krzemiński – polski profesor socjologii, autor pierwszego ogólnopolskiego badania socjologicznego dotyczącego pamięci o Solidarności (2010), Sławomir Magala – ekspert w dziedzinie zarządzania kompetencjami międzykulturowymi i komunikacyjnymi we współczesnych biurokracjach oraz Mykoła Riabczuk – ukraiński krytyk literacki, eseista oraz publicysta społeczno-kulturalny i polityczny, poeta.

Ivan Krastev zauważył, jak dalece aktywność opozycji demokratycznej w Polsce różni się od współczesnych ruchów sprzeciwu. Wtedy na ulicę wychodzili robotnicy, teraz klasa średnia. Wiele zmienia sposób komunikacji, dawne ruchy stawiały na kontakt osobisty, dziś zastąpiły go media społecznościowe.
– Mówią, że nie mają liderów, nie mają ideologii, mają ludzi, ale nie chcą władzy – relacjonował. – To nie są ruchy, którym można ufać. Te ruchu nie ufają temu, że mogą być reprezentowane przez władzę.
Ireneusz Krzemiński również dostrzegł wartość organizacji i zarządzania w ruchu Solidarność.
– Ani Regan ani pani Thatcher nie byliby tak stanowczy w swoich działaniach, gdyby nie tak dobrze zorganizowany ruchu – argumentował socjolog.
Sławomir Magala podkreślał, że Solidarność była twórczym ruchem społecznym, platformą uspołeczniających się obywateli. Jego zdaniem Solidarność wygrała jako ruch polityczny, ale przegrała jako związek zawodowy.
– Zaczęliśmy godzić się z tym, że wielki ruch społeczny świadomych obywateli może jednak przeminąć – zauważył.
Zdaniem Kresteva w polityce lepiej jednak być oszukanym niż w nic nie wierzyć.
– Jak w nic się nie wierzy, to nie można nic zmienić – argumentował. – Solidarność to także empatia. Podejmijmy trud zrozumienia tego kto nie myśli jak my, bo solidarność to również trud zrozumienia.


goście debaty
Shana Penn
amerykańska publicystka, wykładowczyni, feministka, autorka m.in. książek „Podziemie kobiet” (2003) i „Sekret Solidarności” (2014)
Ivan Krastev
bułgarski politolog, filozof polityki, analityk, publicysta, szef Centrum Strategii Liberalnych w Sofii
Ireneusz Krzemiński
polski profesor socjologii, autor pierwszego ogólnopolskiego badania socjologicznego dotyczącego pamięci o Solidarności (2010)
Sławomir Magala
ekspert w dziedzinie zarządzania kompetencjami międzykulturowymi i komunikacyjnymi we współczesnych biurokracjach
Mykoła Riabczuk
ukraiński krytyk literacki, eseista oraz publicysta społeczno-kulturalny i polityczny, poeta

moderator | Jacek Kołtan, kierownik Wydziału Myśli Społecznej ECS


fot. Grzegorz Mehring / Archiwum ECS