Kerski, Basil (oprac.); Kowalczyk, Andrzej Stanisław (oprac.) (2007):


Realiści z wyobraźnią. Kultura 1976-2000 : wybór tekstów.


[T.] 1-2. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.


Pod względem chronologicznym antologia jest kontynuacją Wizji Polski na łamach "Kultury" 1947-1976" opracowanej przez Grażynę Pomian. Jej formuła jest jednak inna: ukazuje "Kulturę" jako pismo podejmujące najważniejsze problemy polityczne i społeczne w wymiarze globalnym. Najważniejsze bez wątpienia były sprawy polskie, ale Jerzy Giedroyc nigdy nie tracił z pola widzenia kontekstu światowego. Z utworów literackich uwzględniono jedynie eseistykę jako gatunek szczególnie dla "Kultury" ważny, była bowiem przez pięćdziesiąt lat mekką polskiego eseju, zawdzięczając też wiele stylowi eseistycznemu, który kojarzy polot i namysł, swadę i skupienie, rozmach i poczucie miary. Oczywiste ograniczenia zmusiły autorów antologii do zrezygnowania z wielu znakomitych artykułów i szkiców. Być może jednak i te opublikowane zachęcą czytelnika do sięgnięcia po numery "Kultury".

TOM I
 
SPIS TREŚCI:

 BASIL KERSKI, ANDZREJ STANISŁAW KOWALCZYK, Wstęp
 s. 5
 REDAKTOR
 
 CZESŁAW MIŁOSZ, Uwagi wdzięcznego współbiesiadnika
 s. 23
 KRZYSZTOF POMIAN, Jerzy Giedroyc w historii Polski
 s. 27
 BOHDAN OSADCZUK, Pożegnanie z Jerzym Giedroyciem
 s. 35
 KS. HENRYK HOSER SAC, Homilia na pogrzebie śp. Jerzego Giedroycia
 s. 37
 TRZECIA RZECZPOSPOLITA
 
 ALAIN BESANÇON, Adamowi Michnikowi w odpowiedzi
 s. 43
 JAN PROKOP, Czemu jest tak źle, skoro jest tak dobrze?
 s. 45
 ROBERT KACZMAREK, Pierwszy stracony rok
 s. 53
 REDAKCJA, Prezydent RP
 s. 65
 BARBARA SPINELLI, Warszawa - w dzień po pierwszej turze
 s. 67
 SMECZ, Z ukosa
 s. 73
 KRZYSZTOF POMIAN, JERZY GIEDROYC, Rozmowa Krzysztofa Pomiana z Jerzym Giedroyciem
 s. 83
 JERZY GIEDROYC, Jak wyjść z impasu?
 s. 91
 KRZYSZTOF WOLICKI, Spadanie
 s. 95
 REDAKCJA, Dekomunizacja: pozory i rzeczywistość
 s. 101
 TERESA TORAŃSKA, Rozmowa z Leszkiem Balcerowiczem
 s. 105
 WIKTOR WOROSZYLSKI, Kto się boi Jacka Kuronia?
 s. 115
 ANDRZEJ MENCWEL, Czego Polacy potrzebują?
 s. 123
 "SOLIDARNOŚĆ" I POLSKA OPOZYCJA DEMOKRATYCZNA
 
 BOLESŁAW SULIK, Oblężeni
 s. 139
 SOCJUSZ, Polityczne działania i programy
 s. 149
 SOCJUSZ, Ile jest dróg?
 s. 157
 RYSZARD JAGŁA, Optymizm pesymisty
 s. 173
 L. B., Po wizycie papieża
 s. 181
 REDAKCJA, Polski Sierpień
 s. 191
 A.B.C., 1956-1970-1980
 s. 199
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 209
 ZYGMUNT MYCIELSKI, List z Polski
 s. 211
 REDAKCJA, Zamach na papieża
 s. 219
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 221
 REDAKCJA, Niepodległość i Rosja
 s. 227
 REDAKCJA, "Solidarność"
 s. 233
 STEFAN KISIELEWSKI, O nowe hasło
 s. 237
 REDAKCJA, Nasza ocena
 s. 243
 KRZYSZTOF POMIAN, 13 grudnia 1981
 s. 251
 SOCJUSZ, Przy zasadach stójmy
 s. 255
 GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI, Dziennik pisany nocą
 s. 267
 REDAKCJA, Trudny i drażliwy problem
 s. 277
 REDAKCJA, O Nagrodę Pokoju Nobla dla Wałęsy
 s. 281
 MACIEJ POLESKI, 21 uwag o dialogu z terrorystą
 s. 283
 GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI, Proces o podpalenie PRL
 s. 291
 Od Redakcji
 s. 299
 MACIEJ POLESKI, Program i organizacja
 s. 303
 Od Redakcji
 s. 319
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 321
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 323
 REDAKCJA, Dialog
 s. 325
 REDAKCJA, Amnestia i ciąg dalszy
 s. 329
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 333
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 337
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 343
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 347
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 351
 JAKUB KARPIŃSKI, Prawica - lewica
 s. 355
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 363
 REDAKTOR [JERZY GIEDROYC], Stan wojenny w PRL a administracja amerykańska
 s. 367
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 371
 REDAKCJA, Kryzys w "Solidarności"
 s. 377
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 381
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 385
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 391
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 397
 REDAKCJA, Obserwatorium
 s. 403
 ROZPAD PRL
 
 LECH MARKOWSKI, Chory człowiek Europy
 s. 409
 JADWIGA KWIATKOWSKA, Życie codzienne w PRL
 s. 415
 JADWIGA KWIATKOWSKA, Przebieg wydarzeń 198*
 s. 423
 GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI, KONSTANTY A. JELEŃSKI, Rozmowa o Iwaszkiewiczu
 s. 431
 LESZEK KOŁAKOWSKI, Pałka i teoria
 s. 439
 WŁODZIMIERZ BRUS, RADEK SIKORSKI, O gospodarce Polski i bloku sowieckiego
 s. 449
 RYSZARD J. KUKLIŃSKI, Wojna z narodem widziana od środka
 s. 459

TOM II

SPIS TREŚCI:

 ŚWIAT PRZED I PO UPADKU BLOKU SOWIECKIEGO  
 GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI, ADAM MICHNIK, Dwugłos o eurokomunizmie
 s. 7
 REDAKTOR [JERZY GIEDROYC], Niemcy
 s. 19
 GEORGE GÖMÖRI, Dylematy "giętkiego" reżimu
 s. 25
 ZBIGNIEW BYRSKI, Na progu ósmej dekady
 s. 31
 REDAKCJA, Kraj Sacharowa i świat
 s. 45
 ZBIGNIEW BYRSKI, O kontrrewolucji Ronalda Reagana
 s. 49
 ADAM KRUCZEK, Zmiana warty
 s. 67
 MACIEJ BROŃSKI, Sytuacja w Afganistanie
 s. 77
 JIŘÍ LEDERER, Karta 77 i chrześciajnie
 s. 83
 P. ZNAWCA, Stan rzeczy
 s. 87
 P. ZNAWCA, Czy mamy życzyć Gorbaczowowi powodzenia?
 s. 95
 Gorbaczow z perspektywy polskiej
 s. 107
 ROBERT KOSTRZEWA, EUGENE V. ROSTOW, Pax sovietica, pax americana
 s. 131
 ADAM KRUCZEK, W sowieckiej prasie
 s. 141
 ADAM KRUCZEK, W sowieckiej prasie
 s. 147
 KONRAD W. TATAROWSKI, Biedna Bośnia, czyli o samotności ginących
 s. 153
 KRZYSZTOF CZYŻEWSKI, Pomiędzy Timișoarą a Tirgu Mures
 s. 163
 LEOPOLD UNGER, Księga czarna i czerwona
 s. 169
 REDAKCJA, Polska, Niemcy: co dalej?
 s. 183
 MAGDALENA ROSTRON, Islam i kultura
 s. 189
 ULB. UKRAINA - LITWA - BIAŁORUŚ  
 Deklaracja w sprawie ukraińskiej
 s. 201
 JÓZEF ŁOBODOWSKI, Dzieje osiemdziesięciolecia
 s. 203
 CZESŁAW MIŁOSZ, TOMASZ VENCLOVA
 s. 219
 JÓZEF ŁOBODOWSKI, Fałszywa legenda
 s. 247
 P. LIDA, Polacy, Litwini, Białorusini
 s. 253
 BOHDAN STRUMIŃSKI, Dawne obciążenia i nowe perspektywy
 s. 277
 CZESŁAW MIŁOSZ, O konflikcie polsko-litewskim
 s. 285
 BOHDAN OSADCZUK, Podróż do Kijowa
 s. 291
 IHOR SZEWCZENKO, Ukraina między Wschodem a Zachodem
 s. 297
 ADAM W. KULIK, Widmo Perejasławia
 s. 307
 BOHDAN OSADCZUK, Ukraina sam na sam
 s. 311
 ANDRZEJ NOWAK, Tradycje polskiej polityki wschodniej
 s. 317
 ANNA STROŃSKA, Lachy i rezuny
 s. 325
 Apel w rocznicę Operacji "Wisła"
 s. 335
 ŻYDZI - ANTYSEMITYZM - ZAGŁADA  
 WŁODZIMIERZ ODOJEWSKI, Niewiedza czy świadomy fałsz
 s. 339
 LEOPOLD UNGER, Mój ostatni samolot
 s. 347
 RAFAEL F. SCHARF, Polacy i Żydzi - podsumowanie dyskusji
 s. 369
 MICHAŁ BORWICZ, JÓZEF LICHTEN I IN., Sprawa stosunków polsko-żydowskich
 s. 377
 WŁADYSŁAW BARTOSZEWSKI, List
 s. 381
 JAN JÓZEF LIPSKI, Polscy Żydzi
 s. 383
 M. BROŃSKI, Żydzi i Polacy dzisiaj
 s. 389
 JAN KARSKI, Shoah (Zagłada)
 s. 397
 RAFAEL F. SCHARF, Z otchłani
 s. 401
 O RELIGII I O KOŚCIELE BEZ NAMASZCZENIA  
 REDAKCJA, Papież Jan Paweł II
 s. 411
 LESZEK KOŁAKOWSKI, Pomyślne proroctwa i pobożne życzenia laika na progu nowego pontyfikatu w wiecznej sprawie praw cesarskich i boskich
 s. 413
 MACIEJ BROŃSKI, O katolicyzmie
 s. 421
 ALAIN BESANÇON, Drugie milczenie Kościoła
 s. 425
 O. ALBERT OSTATEK, Dlaczego przestałem prenumerować "Kulturę"?
 s. 435
 ANTONI POSPIESZALSKI, List
 s. 437
 ANTONI POSPIESZALSKI, O wizycie papieża w kraju - krytycznie
 s. 441
 DOMINIK MORAWSKI, Kościół ukraiński widziany z Rzymu
 s. 447
 POLSKA SZKOŁA ESEJU  
 LESZEK KOŁAKOWSKI, Wychowanie do nienawiści, wychowanie do godności
 s. 455
 CZESŁAW MIŁOSZ, Dostojewski i Sartre
 s. 463
 KRZYSZTOF POMIAN, Malarz spalonej ziemi
 s. 475
 CZESŁAW MIŁOSZ, Szlachetność, niestety
 s. 485
 GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI, Twórcza siła
 s. 493
 KONSTANTY A. JELEŃSKI, Dar Józefa Czapskiego
 s. 497
 KONSTANTY A. JELEŃSKI, Samotna droga Jana Lebensteina
 s. 501
 JÓZEF MARIA BOCHEŃSKI, Przeciw humanizmowi
 s. 507
 CZESŁAW MIŁOSZ, O naszej Europie
 s. 521
 KRZYSZTOF POMIAN, Jeleński: szkic do portretu
 s. 531
 RAFAŁ GRUPIŃSKI, Ci wspaniali mężczyźni od podstawowych wartości
 s. 541
 WOJCIECH KARPIŃSKI, Płomień
 s. 551
 JÓZEF MARIA BOCHEŃSKI, Co to znaczy być Polakiem?
 s. 559
 CZESŁAW MIŁOSZ, Sen rozumu
 s. 573
 JERZY TIMOSZEWICZ, Fiłosofow - Czapski - Stempowski
 s. 581
 MARIUSZ WILK, Zapiski sołowieckie
 s. 589
 Autorzy  s. 601
 Indeks nazwisk i pseudonimów  s. 607