Na tom trzeci serii ’Pism politycznych’ Jacka Kuronia składają się teksty z lat 1989-2004, publikowane przede wszystkim na łamach "Gazety Wyborczej". a także "Rzeczpospolitej", miesięcznika „Jednota” oraz kwartalników „Zdanie” i „Lewą nogą”. Książka zawiera również osobny wybór pism Jacka Kuronia poświęconych problematyce stosunków z sąsiadami oraz kwestii mniejszości narodowych, ze szczególnym naciskiem na sprawy ukraińskie. Część z materiałów publikowana jest po raz pierwszy w formie drukowanej.

Rok 1989 niósł nadzieję na szybką modernizację i masowy udział Polaków w budowie solidarnego społeczeństwa. Jego obietnice szybko jednak okazały się iluzją. Jacek Kuroń, choć należał do założycieli III Rzeczpospolitej, jako jeden z nielicznych byłych dysydentów dostrzegł, jak wielkie są skutki uboczne transformacji. Dojrzał ludzi, których uznano za jej „niezbędny koszt”.
 

To rozczarowanie zachodzącymi w Polsce przemianami – rosnącym rozwarstwieniem i wykluczeniem, biedą i brakiem perspektyw dla całych grup społecznych – stało się dla niego impulsem do poszukiwania nowych rozwiązań. Alterglobalizm, rewolucja edukacyjna, odnowa związków zawodowych; idee ogólne i konkretne postulaty: Jacek Kuroń nie pozwala nam wierzyć, że żyjemy w najlepszym z możliwych światów."

(od Wydawcy)

 

Wydanie uzupełnione o obszerne przypisy opracowane przez Michała Sutowskiego oraz Izabelę Chruślińską.

 

W wydaniu obecne tzw. "kapsułki" - włączone w blok książki oddzielne karty z szarym tłem, zawierające skrótowe opracowanie danego tematu/zaadnienia lub teskty dodatkowe- tutaj są to: 

"Możliwe są dwa scenariusze. Pierwszy to ruch w górę: maleje strefa beznadziei, powiększają się grupy „pośrednie” i rozszerza krąg ludzi sukcesu, szybko przybywa zwłaszcza tych, którzy wierzą, że sukces jest możliwy. Najważniejsze jest pojawienie się tej tendencji w świadomości społecznej. To scenariusz optymistyczny. Scenariusz pesymistyczny polega na tym, że nawet jeśli nie zmniejsza się sfera nędzy, beznadziei i krąg ludzi sukcesu się zwiększa, to te dwie grupy zamykają się, a w grupach pośrednich strach przed degradacją społeczną dominuje nad nadzieją na sukces. Z moich obserwacji wynika, że obecnie zmierzamy raczej w stronę drugiego scenariusza."

"My politycy jesteśmy odpowiedzialni za kształt Rzeczpospolitej, za jej przyszłość, przede wszystkim za to, aby ona przeszła w Rzeczpospolitą wielu narodów Europy, świata, bo taka jest nasza przyszłość, taka jest właśnie nasza szansa. Jak napiszę testament będzie się on nazywał „oskarżam”, a może lepiej „proszę”. Proszę spróbujmy pomyśleć, jak się porozumieć z każdym, z tym drugim, jak znaleźć wspólnotę dążenia, jak znaleźć to, co najważniejsze. Ja powtarzam nauka i edukacja dla każdego, ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych. Głęboko wierzę, że zbudujemy rzeczpospolitą narodów i naszego regionu, świata, wierzę, więcej wiem to, ale to strasznie ciężka praca i strasznie wielu przeciwników. Więc osiągniemy to, lecz nie dziś."