Chabros, Ewa. (2014):

Od kontrkultury do New Age. Wybrane zjawiska społeczno-kulturowe schyłku PRL i ich korzenie.

Wrocław: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Inne Strony Historii).


Prezentowana publikacja jest ostatnim ogniwem, zamykającym i zarazem podsumowującym działania wrocławskiego oddziału IPN w ramach projektu „Rok Kultury Niezależnej". Znalazły w niej miejsce teksty poświęcone alternatywnym działaniom w kulturze niezależnej, które mieściły się w szerokim obszarze pomiędzy kontrkulturą a zupełnie nowymi zjawiskami kulturowymi przełomu dekad lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. Wrocław był polską kolebką działań alternatywnych: to tu w roku 1957 odbył się pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej happening, choć nie znano jeszcze takiego terminu, od połowy lat sześćdziesiątych działały tu eksperymentalne warsztaty teatralne Jerzego Grotowskiego i tu właśnie narodził się pomysł zorganizowania festiwalu Teatru Otwartego. Tu w końcu istniał odpowiedni klimat sprzyjający narodzinom Pomarańczowej Alternatywy i tu od 1980 r. działała legendarna grupa LuXus, która stworzyła wrocławską szkołę szablonu, obecnego w postaci graffiti, w drugiej połowie lat osiemdziesiątych na murach całej Polski.
 
W tomie znalazły się teksty poświęcone działaniom alternatywnym w Polsce, głównie w latach osiemdziesiątych XX w., z uwzględnieniem jednak niektórych wcześniejszych, istotnych dla pełniejszego zrozumienia polskiej specyfiki zjawiska. Mowa o ruchu hipisów, identyfikowanym z zachodnią kontrkulturą lat sześćdziesiątych i jego funkcjonowaniu w warunkach PRL-u czy sensibilizmie, którego twórcy byli prekursorami działań charakterystycznych dla Pomarańczowej Alternatywy trzy dekady później.