Hofman, Iwona. (2009):


Polska, Niemcy, Europa. Program zachodni paryskiej "Kultury".


Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.


Analiza publicystyki paryskiej "Kultury" w segmencie dotyczącym stosunków polsko-niemieckich stanowi dopełnienie badań nad koncepcjami politycznymi pisma. Jerzy Giedroyc miał głębokie przekonanie o wadze tego problemu w kontekście procesów jednoczenia Europy oraz prognozowanych ruchów niepodległościowych w ZSRR. Z tych powodów już w 1951 roku poszukiwał korespondenta "Kultury" w Berlinie a autorom miesięcznika m.in. Juliuszowi Mieroszewskiemu, Bohdanowi Osadczukowi, Jerzemu Stępowskiemu, zalecał sondowanie szans na normalizację stosunków politycznych oraz pojednanie Polaków i Niemców. Książka prezentuje w układzie chronologicznym nurty myślenia o przyszłości Polski i Niemiec, obecne na łamach "Kultury" w publicystyce politycznej, kronikach, recenzjach, wspomnieniach. Interpretację tych tekstów wzbogacają wnioski z korespondencji Jerzego Giedroycia (częściowo niepublikowanej) oraz równoległa analiza porównawcza dokumentów Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

- nota Wydawcy


SPIS TREŚCI:

 WSTĘP  s. 9
 ROZDZIAŁ I
 "Kultura" paryska - pismo i centrum myśli politycznej na obczyźnie
 
 s. 15
 "Kultura", dzieło życia Jerzego Giedroycia
 s. 15
 "Bunt Młodych" i "Polityka" odniesieniem dla "Kultury"
 s. 27
 Charakterystyka programu wschodniego
 s. 32
 "Kultura" wobec procesów jednoczenia Europy
 s. 40
 ROZDZIAŁ II
 "Problem niemiecki" w Europie po 1945 roku
 
 s. 49
 Powojenny kompleks niemiecki w polityce Polski
 s. 49
 Geneza problemu: granica na Odrze i Nysie Łużyckiej
 s. 59
 "Kultura" wobec problemu niemieckiego
 s. 67
 ROZDZIAŁ III
 Powojenne Niemcy w publicystyce "Kultury" (1947-1955)
 
 s. 83
 Kryzys cywilizacji europejskiej - podział Europy
 s. 83
 Relacje z Niemiec
 s. 88
 Znaczenie form kronikarskich i listów
 s. 93
 Tematyka kulturalna
 s. 100
 Globalne scenariusze przyszłości Niemiec
 s. 102
 "Kultura" i Radio Wolna Europa wobec granicy zachodniej Polski
 s. 117
 ROZDZIAŁ IV
 Koncepcje niemieckie "Kultury" a polityka Konrada Adenauera (1955-1962)
 
 s. 123
 Od traktatów paryskich do muru berlińskiego
 s. 123
 Rzeczywistość Niemiec jako treść informacji
 s. 126
 Tematyka społeczna i polityczna w formach kronikarskich
 s. 126
 Wydarzenia 1956 roku z perspektywy Niemiec
 s. 130
 Tematyka kulturalna
 s. 133
 Problem granicy polsko-niemieckiej po traktatach paryskich
 s. 134
 Status RFN w nowych regulacjach międzynarodowych
 s. 134
 Granica na Odrze i Nysie Łużyckiej a problem zjednoczenia
 s. 138
 Koncepcje neutralności a bezpieczeństwo Polski
 s. 144
 Kompleks niemiecki w RWE
 s. 154
 ROZDZIAŁ V
 "Kultura" wobec międzynarodowych i lokalnych projektów rozwiązania sprawy Niemiec (1962-1969)
 
 s. 160
 Koniec zimnej wojny. W kierunku odprężenia
 s. 160
 Obraz Niemiec poadenauerowskich
 s. 163
 Polityczny Przegląd niemiecki
 s. 163
 Memoranda intelektualistów i Kościołów
 s. 166
 Tematyka kulturalna
 s. 170
 Między Waszyngtonem a Moskwą - wariantowość koncepcji "Kultury"
 s. 173
 Zjednoczenie Niemiec a rewizjonizm terytorialny
 s. 173
 Polska, ZSRR, zjednoczone Niemcy
 s. 182
 Ewolucjonizm a status quo w Europie
 s. 193
 Stosunki polsko-niemieckie z perspektywy Monachium
 s. 196
 ROZDZIAŁ VI
 Normalizacja stosunków polsko-niemieckich w ujęciu "Kultury" (1970-1980)

 s. 207
 Polityka wschodnia kanclerzy Willy\’ego Brandta i Helmuta Schmidta
 s. 207
 Tematyka niemiecka w formie informacji
 s. 214
 Od Przeglądu... do Kroniki
 s. 214
 Więcej o kulturze
 s. 220
 Europejski wymiar polityki RFN
 s. 223
 "Układy wschodnie"
 s. 223
 Normalizacja stosunków z RFN a polityka odprężenia
 s. 228
 Polska Ost- i Westpolitik
 s. 231
 Stosunki polsko-niemieckie w programach opozycji w PRL
 s. 234
 Ocena polityki wschodniej Niemiec w RWE
 s. 239
 ROZDZIAŁ VII
 Forum "Kultury": od "Solidarności" do zburzenia muru berlińskiego (1980-1989)
 
 s. 248
 "Europeizacja" problemu Niemiec
 s. 248
 Niemcy, nasi sąsiedzi
 s. 255
 Po pierwsze, informacja
 s. 255
 Obszary kultury
 s. 261
 Pojednanie społeczeństw
 s. 263
 Reakcje na ogłoszenie stanu wojennego
 s. 263
 Refleksje historiozoficzne
 s. 271
 Niemiecka droga do zjednoczenia
 s. 278
 Krajobraz pojałtański i koncepcje Mitteleuropy
 s. 278
 Czy zjednoczenie jest możliwe?
 s. 282
 ROZDZIAŁ VIII
 Normalizacja i pojednanie w ujęciu "Kultury" (1990-2000)
 
 s. 286
 Nowa jakość stosunków bilateralnych
 s. 286
 Dominanty tematyczne informacji
 s. 294
 Polityka
 s. 294
 Kultura
 s. 303
 Zjednoczenie Niemiec: wartość i wyzwanie
 s. 310
 Pojednanie polsko-niemieckie
 s. 315
 ZAKOŃCZENIE  s. 325
 BIBLIOGRAFIA  s. 332
 WYKAZ SKRÓTÓW  s. 357
 INDEKS NAZWISK  s. 359
 ANEKS  s. 377