Skrzydłowska-Kalukin, Katarzyna (2011):

Gajka i Jacek Kuroniowie.


Warszawa: Wydawnictwo Czerwone i Czarne.



Takie historie nie zdarzają się już niemal nigdy. Gaja i Jacek Kuroniowie, pierwsza para opozycji demokratycznej w Polsce, legendarna miłość, jaką świadkowie naszej najnowszej historii wspominają do dziś. To opowieść o cenie, jaką trzeba zapłacić za poświęcenie i wolność. Powstała dzięki wspomnieniom rodziny, a także przyjaciół Gai i Jacka: Seweryna Blumsztajna, Ludwiki i Henryka Wujców, Jana Lityńskiego. A także dzięki samym zapiskom Jacka Kuronia i jego przemyśleniom o przeszłości. W latach młodości połączyła ich wzajemna żarliwa fascynacja ideą wychowania młodzieży. Później, w epoce nieludzkiego PRL-u, nie zmieniając zasad, w które wierzyli, razem poświęcili się, by zbudować wolną Polskę. Najpierw Marzec ’68, następnie Komitet Obrony Robotników, w końcu „Solidarność”. Oboje byli współtwórcami tych wydarzeń, oboje pomogli tysiącom więzionych, represjonowanych, wykluczonych ze społeczeństwa. Los ich miłości nigdy nie nagrodził, a tylko kazał im na siebie czekać w rozłące, a wreszcie tragicznie raz na zawsze rozdzielił. Zanim nastał wolna Polska. Zanim w końcu cały czas mogliby być razem.

 

Książka w większości dotyczy życia prywatnego rodziny Kuroniów. Powieść jest wynikiem rozmów przeprowadzonych przez autorkę z najbliższymi pary.

Cytaty:

"Seweryn Blumsztajn: Gajka miała poczucie, że Jacek jest człowiekiem niezwykłym i że ona chce dzielić jego losy. Ale Gajka miała jeszcze inne marzenia niż rewolucja. Szokiem był dla Jacka fakt, że można mieć takie zwykłe pragnienia. On potrzebował żyć intensywnie i niezwykle."
 
"Jan Lityński: On był mistrzem, a ona arbitrem. Jacek był szczególnie zapalczywy w dyskusji. Dało się go przekonać, ale był trudny. Kiedy zapędzał się z argumentami, Gajka go studziła: Jacuś, tak nie wolno. Kiedy używał zbyt mocnych argumentów wobec rozmówców, ona go hamowała. I on się z nią liczył."
 
"Henryk Wujec: Były różne pary w opozycji i na ogół miały różne problemy wewnętrzne, były kłopoty, rozwody. A oni byli trwali. Jacek był piekielnie zazdrosny o Gajkę. Potrafił się wściekać, że ktoś spojrzał na nią za długo czy za serdecznie z nią rozmawiał. Gdyby doszło co do czego, byłaby to straszna rzecz."
 
"Ludwika Wujec: Jak się mówi o parach, to byli oni, potem długo, długo nic i dopiero potem my i Romaszewscy. Kiedy Jacek szedł do więzienia, Gajka przejmowała jego sprawy. Stawała się Jackiem w spódnicy. To nie była żona od podawania herbaty. Co nie znaczy, że nie robiła tej herbaty."


Spis treści:
Rozdział I.  
Miłość w czasie rewolucji 7
Bajki na obozach harcerskich / Lektury czytane z wypiekami na twarzy/ Bohaterski generał Świerczewski / Wolterowski hufiec / Kłopotliwa miłość / Przeciwieństwa, które budują wspólnotę / Gajka to punkt odniesienia / Śmierć czai się wszędzie / Rewolucyjna para / Harcerski ślub / Tę namiętność muszą widzieć wszyscy  
Rozdział II  
Mickiewicza 27 59
Żoliborz jako centrum świata / Tłum bohaterów śpi na podłodze / Gaja walczy o normalne życie / Przełom czyli powstaje KOR / Biuro Interwencyjne Romaszewskich / Telefon, pod który dzwoni cała Polska / Różnica między SB a Scotland Yardem / Podsłuchy są wszędzie, nawet w śmietniku / Herbata dla esbeków / Prawie jak zwykła rodzina  
Rozdział III  
Więzienie. Rewolucja. Byt 109
CV nie do pozazdroszczenia / We Francji nas doceniają / Więzienie przetrwa tylko człowiek ulicy / Sekretna strategia przesyłania paczek / Jacek w spódnicy / Kolejny ważny adres: Koszykowa / Jan Józef Lipski, chwilowy rywal / „Dziady” i Marzec’68 / Nike Gaja zmienia historię / Porozumienia Sierpniowe / Czy Jacek był literatem?  
Rozdział IV  
Maciek 155
Urodziny Maćka / Ekspresowe dojrzewanie / Esbecy czytają książki dla dzieci / Dojrzałość kosztuje / Chłopak na pełnym luzie / Kulinarny kurs u babci / Zapłata za maturę / Atak „karateków” / Koniec z tym poświęceniem dla ludzkości / Wesele bez taty / Najmilszy kucharz w Polsce / Kariera niepolityczna / Powtórzony los / Ten uśmiech zapamiętają wszyscy  
Rozdział V  
Śmierć i piekło 183
Karnawał „Solidarności” / Wszyscy przeciwko wszystkim / Białołęka czyli zdławiona wolność / Metafizyczny niepokój / „Lecznica pozarządowa”, czyli Marek Edelman / Horror prawdy / Recepta na umieranie / Barbarzyństwo Kiszczaka / Marzenia potrafią uzdrowić / Łyk whisky i najgorsza wiadomość w życiu / Gaja na drugim brzegu / Samotność i wiara  
Rozdział VI  
Drugie życie 217
Szansa na nową miłość / Okrągły Stół / Zielone światło dla Planu Balcerowicza / Z menelami należy rozmawiać / Trochę Innej dobranocki / „Moja zupa” czyli kuroniówka / Tajemnica termosu nurtuje rząd RP / Dżinsowa koszula ratuje przed błahostkami / Polityk kochany bardziej niż Kwaśniewski / Piwko w letni dzień to radość życia / Gaja jest wszędzie  
Rozdział VII  
To jest życie wieczne 233
Świadek naszych dziejów / Miłosne oczy Gai / Bieszczadzkie wyprawy i ogniska nad Wigrami / Okudżawa, Wysocki i kubańskie pieśni rewolucyjne / Luksus do Jacka nie pasuje / Azyl przed całym złem / Wolność na sześćdziesięciu metrach kwadratowych / Testament dla potomnych / Legenda nie umiera / Wspomnienie z plaży