Przez 45 lat istnienia realnego socjalizmu nad Wisłą jednym z jego fundamentów była kontrola nad informacją. Pęknięcie w tym monolicie pojawiło się w 1976 r., wraz z narodzinami opozycji demokratycznej. W latach 1980–1981 przestrzeń wolności poszerzyła się tak bardzo, że wprowadzenie stanu wojennego nie mogło przywrócić monopolu państwa w dziedzinie informacji. Fotografie dokumentujące rzeczywistość niewygodną dla władz PRL były ważnym elementem tej przestrzeni aż do 1989 r. Dziś są dowodem skuteczności niezależnego obiegu informacyjnego i częścią zjawiska określanego mianem „kultura niezależna”. Autorami zdjęć byli zarówno fotografowie związani z opozycją oraz prasą niezależną, jak i fotoamatorzy, tzw. świadkowie chwili, którzy mieli szczęście znaleźć się w odpowiednim miejscu i czasie. Łączyło ich poczucie obowiązku, by „dać świadectwo”, niekiedy z dramatycznych wydarzeń – w celu przebicia fasady reżimowych kłamstw, a zarazem z myślą o przyszłości, o historii.